بازی های المپیک باستان 

همین ابتدا بگم خدمتتون که میتونید اپیزود دهم پادکست ذهن و بدن رو که درباره المپیک هست گوش بدید که در اون علاوه بر فلسفه نگاهی هم به تاریخچه مسابقات و اتفاقات جالب توجه دوره‌های مختلف داشتم و شنیدنش خالی از لطف نیست. برای همین میتونید به صفحه پادکست در همین سایت برید و از شنیدن پادکست لذت ببرید.

المپیا، شهری کوچک در کشور یونان (درفاصله 400 کیلومتری آتن)، محل بازی های المپیک باستان بود. این بازی ها به دو صورت "جشنی مذهبی" و "رقابت های ورزشی" مربوط می شد. کوبرتن به توانایی احیای آن ها پی برد. البته با این فکر که ارزش های تربیتی ورزش قرن نوزدهم را نیز به آن بیافزاید. المپیک باستان پیش از عصر طلایی یونان شکل گرفت و از 776 سال قبل از میلاد مسیح شروع و تا 393 سال پس از میلاد مسیح (نزدیک به 1200 سال) ادامه داشت. بازی های المپیک باستان از سال776 پیش از میلاد، یک روز طول می کشید و فقط شامل مسابقهً دو به مسافت طول استادیوم بود.اما بعد ها در سال 600 قبل از میلاد، بازی ها پنج روز به طول انجامید و شامل رشته های: مشت زنی، ارابه رانی چهار اسبه، پنتاتلون یا پنج گانه (شامل دوی 200 متر، پرش طول، پرتاب نیزه، پرتاب دیسک، و کشتی) ، دویدن با لباس رزم    ( سپروکلاه خودو...) و پانکراشن (ترکیبی از کشتی و مشت زنی) بود. (اکنون بازی های المپیک طی 15 روز برگزار میگردد.) در المپیک باستان برای برنده مسابقه جشن می گرفتند و تاجی از برگ زیتون به وی اهداء می شد. اما در بازی های نوین، برنده نشان دریافت می کرد. به مرور زمان در سومین دوره بازی های نوین، هر سه ورزشکار برتر مدال دریافت کردند (مانند بازی های المپیک کنونی). تفاوت مهم دیگر بین المپیک باستان و نوین، به صلاحیت افراد شرکت کننده بر می گردد. کوبرتن می خواست بازی های نوین "جشنواره بین المللی ورزشی" باشد. در حالی که در جشن باستانی از ابتدا بر اساس فرهنگ حاکم در آن زمان، فقط مردان و پسرانی که هم آزاد و هم یونانی بودند می توانستند در آن شرکت کنند. در واقع در المپیک باستان، در المپیا، زنان به استثنای رشته سوارکاری که زن مالک اسب بود و می توانست برنده اعلام شود از ورود به رقابت ها منع می شدند. اما مطابق مستندات موجود در المپیا، زنان نقش بسیار اساسی در آماده نمودن ورزشکاران مرد برای حضور در رقابت ها در پشت صحنه داشتند. در دومین دوره بازی های المپیک نوین در سال 1900، مسابقات زنان هم گنجانده شد. امروزه شاهد مشارکت و حضور روز افزون زنان در ورزش و رقابت های المپیک هستیم.

 معرفی جنبش المپیک

جنبش المپیک نخستین بار توسط معلم تعلیم و تربیت از کشور فرانسه به نام " بارون پیر دو فردی کوبرتن " در سال 1892 میلادی با پیشنهاد احیاء بازی های المپیک مطرح گردید. وی در اول ژانویه سال 1863 میلادی در شهر پاریس-  کشور فرانسه به دنیا آمد. خیلی زود به ادبیات، تاریخ، جامعه شناسی، و مسائل تربیتی علاقمند شد و بر دیدگاه خود در تحول تربیتی و آرزوی احیای بازی های المپیک به صورت امروزی متمرکز شد. بازی های المپیک، و بنیان گذاری جنبش المپیک مدیون تعهد کوبرتن است. در آن زمان با همکاری و همفکری تعدادی از دوستان نزدیک خود برای سازماندهی و تداوم این جنبش، کمیته بین المللی المپیک را تاسیس نمود. از سال 1896 تا سال 1925 میلادی خود ریاست آن را به عهده گرفت و وقتی از مسئولیت کنار رفت، عنوان ریاست افتخاری بازی های المپیک به او عطا شد. مکان کنونی کمیته بین المللی المپیک شهر لوزان در کشور سوئیس می باشد. پیردو کوبرتن در دوم سپتامبر سال 1937 میلادی در ژنو – سوئیس درگذشت. اما بر اساس وصیت وی، قلب او را در المپیا ، شهری در کشور یونان مدفون کردند. وی معتقد بود المپیا که نخستین مکان برپایی المپیک باستان می باشد، مهد دوستی، صلح و آرامش است. این مکان اکنون مقر آکادمی بین المللی المپیک  نیز می  باشد. اندیشه های کوبرتن درباره تحول تربیتی و رویای او برای احیای بازی های المپیک از اوضاع زمان خویش متاثر بود. از جمله اوضاع جهانی، رویدادهای اطرافش، جنگ و خشونت. یکی از عوامل موثر  بر پیگیری  پیردو کوبرتن برای تحول تربیتی از راه ورزش، نظر وی درباره ضعیف بودن قوای جسمانی هم وطنانش بود. او احساس می کرد این ضعف در شکست تحقیر آمیز فرانسویان در جنگ فرانسه -آلمان در سال 1871 میلادی نقش پررنگی  داشته و برای رفع آن باید اقدام هایی انجام داد. کوبرتن برای مطالعه مستقیم نظام مدارس و دانشگاه به کشورهای مختلف سفر کرد. او مشاهده کرد که ورزش بخش اساسی از برنامه درسی است و دانش آموزان در مهارت ورزشی به تدریج ترقی می کنند.

 احیای بازی های المپیک (نوین) و تولد کمیته بین المللی المپیک 

در همایش 23 ژوئن در سال 1894 میلادی و در دانشگاه سوربن پاریس،  نمایندگان حاضر از جمله کوبرتن علاوه بر تصمیم مجدد برپایی بازی های المپیک به شکل نوین، موافقت خود را برای تاسیس کمیته بین المللی بازی های المپیک که بعدها "کمیته بین المللی المپیک" نام گرفت اعلام کردند. این کمیته قلب نهضت المپیک را تشکیل می دهد. از این کمیته به عنوان دولت المپیک یاد می شود، چرا که کار حل و فصل مشکلات ، تصمیم گیری های حیاتی مانند انتخاب میزبان مسابقات و برنامه ریزی برای المپیک بر عهده این کمیته است.  اولین دوره بازی های المپیک نوین دوسال پس از تشکیل کمیته بین المللی المپیک، درسال 1896 در شهر آتن کشور یونان برگزار گردید. اولین حضور ایران پس از عضویت در کمیته بین المللی المپیک(درسال1947)، به عنوان کمیته ملی المپیک ایران، دربازی های المپیک 1948 لندن بود.

 اصول زیربنایی المپیزم (فلسفه المپیک)

المپیک نوین به تدریج همراه جنبش المپیک رشد و توسعه یافت. اکنون المپیزم اصول زیر بنایی "منشور المپیک "، کتاب قانون کمیته بین المللی المپیک محسوب می شود.  در بخشی از این کتاب آمده است، "المپیزم فلسفه زندگی است"، "تعالی بخشیدن و ترکیب هماهنگ ویژگی های جسمانی، اراده و عقل است". المپیزم با آمیختن ورزش ، فرهنگ و تعلیم و تربیت در پی خلق روشی از زندگی است که مبتنی بر لذت تلاش، ارزش های تربیتی، سرمشق های خوب، مسئولیت اجتماعی و احترام گذاردن به اصول جهانی زیر بنایی اخلاق است. هدف المپیزم، "قراردادن ورزش در خدمت شکوفایی هماهنگ نوع بشر، در ارتقای جامعه ایمن و علاقمند به حفظ مقام انسان است". جنبش المپیک پنج قاره را در بر می گیرد و با گردهم آوردن ورزشکاران جهان در جشنواره بزرگ ورزش ها، بازی های المپیک به اوج خود می رسد. نماد آن "پنج حلقه در هم بافته" است. پرداختن به ورزش حقی انسانی است. هر گونه تبعیض نسبت به یک کشور یا یک شخص در زمین مسابقه، که دلایل نژادی، مذهبی، سیاسی، جنسیتی و مانند آن باشد با ارزش های و اصول جنبش المپیک مغایر است. همچنین احترام به محیط زیست، برابری شرایط ورزش زنان و مردان، همبستگی اجتماعی و اتحاد میان ورزش، تعلیم و تربیت و فرهنگ، از دیگر این اصول می باشد. المپیزم بنابر منشور المپیک شامل: شکیبایی وتحمل، همبستگی، احترام به دیگران، بازی جوانمردانه، برابری، عدم تبعیض، شرکت در مسابقات، دوستی و رشد ویژگی های رفتاری می باشد.

 آیین المپیزم:

 آیین همت، نفرت ازترس، عشق به میهن، سخاوت، روحیه فتوت، جوانمردی و ارتباط تنگاتنگ با هنر و ادب است. نمادهای جنبش المپیک جنبش المپیک در سرتاسر جهان با نمادهای زیر که از ابداعات کوبرتن بود، شناخته می شود:

حلقه ها: با پنج رنگ به ترتیب از چپ به راست آبی، زرد، سیاه، سبز، قرمز که حداقل یکی از این رنگ ها در پرچم کشورها دیده  می شود.

پرچم المپیک: به رنگ سفید که پنج حلقه رنگی روی آن نقش بسته است.

شعار المپیک: ، سریع تر، بالاتر،  قوی تر 

سرود المپیک 

مشعل المپیک

تمامی حقوق استفاده از این نمادها متعلق به کمیته بین المللی المپیک بوده و برای استفاده از آنها باید از این سازمان یا کمیته های ملی المپیک کشور اجازه گرفت. همچنین برای درج نماد پنج حلقه پس از اجازه از کمیته بین المللی المپیک یا کمیته ملی المپیک کشورتان، مجاز هستید فقط به دو شکل به شرح زیر از انها استفاده کنید: -درج پنج حلقه رنگی (دقیقا به رنگ های گفته شده روی زمینه سفید) -درج پنج حلقه به یکی از رنگ های گفته شده روی زمینه رنگی (مثلا پنج حلقه زرد روی زمینه آبی)  متن سوگند نامه بازی های المپیک:

” من از طرف تمامی ورزشکاران متعهد می شوم که در این دوره از بازی های المپیک شرکت کنم و از کلیه مقررات و قوانین حاکم بر بازی ها تبعیت نماییم و با روحیه ورزشکاری به نمایش ورزش بپردازم“

 شیوه های آموزش المپیک:

با زبان، هنر ، تاریخ ، ریاضیات ، جغرافیا ... تا کنون برخی از کشورها بسته های آموزشی با هدف آموزش المپیک تهیه کرده اند که زبان و ابزار آن هنر است :مانند موسیقی و آواز و حرکت ، هنرهای تجسمی و نمایشی، صنایع دستی، بازی ها .

 اهداف 4 گانه جنبش المپیک:

ترویج و پرورش ویژگی های اخلاقی و جسمانی که اساس ورزش است.

تعلیم و تربیت جوانان از طریق ورزش با هدف ساختن دنیایی سرشار از صلح و دوستی.

انتشار و ترویج اصول المپیک در سراسر جهان جهت صلح جهانی.

گرد آوردن ورزشکاران جهان هر چهار سال یک بار، در جشنواره ای به نام بازی های المپیک.

ارتباط جنبش المپیک با تربیت بدنی در مدارس در همه دنیا این امر ثابت شده است که فعالیت های ورزشی و جسمانی یکی از اولویت های جدی مدارس  می باشد. فعالیت های ورزشی برای سلامت جسمانی، ذهنی و عاطفی دانش آموزان و مهم تر از همه، احساس خرسندی و خوشحالی آنها اهمیت فراوانی دارد. لذا دانش آموزان عزیز، چنانچه در مدرسه برنامه ها و جشنواره های ورزشی حتی در غیر از ساعت ورزش دارید، پیشنهاد می گردد با کمال میل از آن استقبال نمایید. حتی می توانید برنامه هایی را با کمک معلم تربیت بدنی خود طراحی و برای اجرا در ساعت های درس های دیگر پیشنهاد دهید. برنامه هایی که انتظار می رود در مدارس اجرا و دانش آموزان با کمال میل در آن مشارکت داشته باشند: -ایجاد فرصت های برابر برای کلیه فعالیت های مدرسه. -متناسب نمودن فعالیت های تربیت بدنی و ورزشی با توانایی و میزان مهارتهای مختلف دانش آموزان. -گنجاندن یا تلفیق فعالیت های ورزشی و تربیت بدنی در ساعات درس های جدی دیگر به منظور کمک به درک و یادگیری آسان تر آنها. -طراحی فعالیت هایی جهت افزایش کارهای گروهی، حس نوع دوستی و رفاقت، نگرش های مثبت و رفتارهای هنجار اجتماعی در مدرسه. -برنامه هایی که به توانایی و مهارت دانش آموزان در تصمیم گیری و حل مشکل کمک نماید. -پیوند زدن برنامه های تربیت بدنی یا فوق برنامه مدرسه به بنیادهای اجتماعی، برنامه های تفریحی سالم و مکان های ورزشی برای دانش آموزان و حتی پیوند بیشتر بین دانش آموزان و اولیاء آنان. -ایجاد بستری مناسب برای ورزش، سلامت و تفریح کلیه دانش آموزان حتی آنهایی که از کم توانی جسمی برخوردار هستند. -تلاش در راه معرفی صحیح رشته های مختلف ورزشی و مسیر درست ورود به عرصه ورزش و یادگیری اصولی رشته های ورزشی  -شناخت رشته های ورزشی فعال در کشور خود و تشخیص رشته های المپیکی -آموزش و ترویج احترام به ارزش های فردی و اجتماعی  -آموزش و ترویج سه هسته ارزش های جنبش المپیک شامل تعالی، دوستی و احترام از طریق ورزش و تربیت بدنی دانش آموزان عزیز، یکی از ماموریت های کمیته ها و آکادمی های ملی المپیک در کشورها، معرفی جنبش المپیک به دانش آموزان و آشنا نمودن آنها با ارزشهای آن است. کمیته های ملی المپیک زیر نظر کمیته بین المللی المپیک(IOC) در هر کشور تاسیس شده و بر اساس قوانین آن و هماهنگی با سازمان های دولتی و رسمی در کشور خود فعالیت می نمایند. کمیته های ملی المپیک به منظور انجام یکی از ماموریتهای گفته شده در کشورش، یعنی آموزش و ترویــج ارزش های المپیـک، آکادمـــی ملی المپیـک تاسیـس می نمایند.  کمیته ملی المپیک ایران در سال 1947 میلادی تاسیس و از سوی کمیته بین المللی المپیک به رسمیت شناخته شد. یک سال پس از تاسیس یعنی 1948 برای نخستین بار در بازی های المپیک لندن شرکت نمود. سپس در سال 2001 میلادی، آکادمی ملی المپیک خود را تاسیس نمود.