مهارت ادراکی توانایی توسعهدادن راهحلهای مربوط به نظریههای سطح بالا، ایدهها و موضوعات را فراهم میکند؛ همچنین، شامل پرداختن به سناریوهای چالشبرانگیز با رویکردی خلاقانه و ابتکاری است. با مهارت ادراکی، فهم ایدههای انتزاعی یا پیچیده آسانتر میشود. «مهارتهای ادراکی تواناییهایی هستند که به فرد اجازه میدهند که سناریوهای پیچیده را بهتر درک کند و راهحلهای خلاقانهای بیابد.»
به خاطر داشته باشید که تنها یک دسته از مربیان را نمیتوان حذف کرد؛ آنها که ذهنشان مهمترین ابزار آنهاست و میتوانند چیزی بیشتر از آنچه در کتابهای آموزشی نوشته شده، ارائه بدهند. آنها به محض اینکه از یک تیم یا باشگاه خارج شوند، با سیلی از تقاضاهای همکاری مواجه میشوند و میتوانند کارشان را در مجموعه دیگری ادامه بدهند. این دسته از مربیان مهارتهای مختلفی مثل مهارت ادراکی دارند. مهارتهای ادراکی یا مفهومی توانمندیهایی هستند که به مربی کمک میکند تیمی یکپارچه ایجاد کند، در شرایط بحرانی بهترین واکنش را نشان بدهد و از منابعی که در اختیار دارد، بیشترین بازدهی را دریافت کند.
انواع مختلف مهارت ادراکی
مهارتهای ادراکی در بسیاری از دستهها وجود دارند و تسلط بر هر گروه، مزایای خاص خود را دارد.
مهارت تصمیمگیری
مهارتهای تصمیمگیری شامل توانایی رفع سریع و کارآمد مشکلات هستند. چه با همکاران یا همتیمیهایتان در تعامل باشید و چه مسئله را با همراهی یک پروژه مدیریت کنید، توانایی تصمیمگیری مؤثر، در همه سطوح، برای موفقیت در ورزش و مربیگری مهم است. برای توسعهی این مهارتها، باید به جزئیات توجه کنید؛ قادر به تجزیهوتحلیل مسائل باشید و در هنگام مواجه شدن با مشکلات از خودتان تدبیر نشان دهید. اعضای عالی تیم اغلب میتوانند مشکلاتی را که بر سازمان تأثیر میگذارند، پیش از اینکه برای سایر افراد آشکار شوند، شناسایی کنند؛ همچنین، ممکن است تصمیماتی بگیرند که برای تیم یا ورزشکار مزایای طولانیمدت داشتهباشد.
مربی وظیفه دارد تا با استفاده از مهارتهای ادراکی خود، برای آموزش ورزشکاران خلاق اقدام کند. همچنین با تفکر خلاق و ارائه یک راهحل ابتکاری، میتواند راهی را برای درگیرشدن افراد در مواجهه با مسائل پیدا کند تا آنها بتوانند بینش تازهای به دست آورند.
مهارتهای بین فردی
مهارتهای بین فردی میتواند شامل تمام تواناییهای مرتبط با تعامل با دیگران باشد؛ در راستای تعریف مهارتهای بین فردی، لازم است بدانیم که برای تبدیل شدن به یک مربی موفق، کدامیک از مهارتها ضروری هستند.
- توانایی ایجاد انگیزه در دیگران
ایجاد انگیزه در دیگران مهارت ادراکی است که میتواند فرد را به «دارایی تیم» تبدیل کند. انگیزه باعث افزایش رضایت و بهرهوری ورزشکاران میشود؛ در حالی که الگوی خوبی برای انتظارات همهی اعضای تیم نیز به شمار میآید. اگر مهارتهای انگیزشی عالی دارید، میتوانید در بخشهایی که برای پیشرفت کردن به این نوع روحیه احتیاج دارند، تمرکز کنید؛ چراکه میتوانید اعضای تیمتان را به تغییرات سازنده ترغیب کنید و قوت قلبشان باشید.
- حرفهای بودن
حرفهای بودن شامل صداقت، درستکاری و حفظ خونسردی در مواجهه با چالشهاست. سعی کنید، در این زمینهها، خودتان را با بالاترین استانداردها منطبق کنید و الگویی برای سایر اعضای تیمتان باشید. توانایی ابتکارعمل، پشتیبانی همراه با مثبتنگری و اخلاقمداری در هر شرایط، از جمله مثالهای دیگری برای حرفهای بودن هستند.
- رویکرد نوآورانه
رقبا همواره برای موفقیت بیش از دیگران تلاش میکنند؛ بنابراین، توانایی استفاده از تفکر نوآورانه برای پیشرفت و حرکت رو به جلو ضروری است و آن مربی که به نوآوری تمایل دارد، پیوسته در حال پیشرفت خواهد بود. برخی از نمونههای نوآوری شامل توسعهی راهحلهای جدید و بهبودیافته برای مخاطب، طراحی مجدد یا پیادهسازی سیستمهای جدید تمرین برای بهبود عملکرد و بهرهوری، شناسایی کاستیها و طراحی ایدههای تازه است.
مهارتهای فنی
مهارتهای فنی قابلاندازهگیری هستند؛ برای موفقیت و تأمین نقش مربی، لازم است که تیم شما و اقداماتی که هریک از اعضای آن برای پیشبرد اهداف گروهی انجام میدهند را به طور کامل درک کنید؛ با این حال، این امر به توسعهی مهارتهای فنی در زمینههای دیگر، از جمله توانایی جذب مخاطب و ارائهی راهحل برای مشکلات موجود، کمک میکند.
یکی از فاکتورهایی که در حوزه مشاوره روانشناسی ورزشی به آن پرداخته میشود، مساله ادراک و مهارتهای ادراکی است. در این فضا مشاور به شناخت و واکاوی جنبههای ادراکی مراجع پرداخته و از میتواند از میزان توانمندی مهارتی فرد در این مورد به جنبههای استعدادیابی ورزشی او بپردازد.