روان شناسان غریزه را الگوی ناآموخته رفتاری تعریف کرده اند. به عبارت دیگر غریزه رفتار پایداری است که گونه های مختلف جانوران به منظور سازگاری به طرزی یکسان و سازمان یافته از خود نشان می دهند. غریزه یا الگوی پیچیده رفتاری، به صورت یکنواخت و قالبی و بر یک روش واحد انجام می پذیرد، مانند لانه سازی و مهاجرت پرندگان و جفت گیری بسیاری از جانوران. باید گفت آن گونه فعالیتی غریزی است که دارای ویژگیهای زیر باشد:
- وجود انگیزه برای رسیدن به یک هدف معین
- انجام دادن یک رشته فعالیتهای درست برای نیل به آن هدف
- رفتار و کردار یکسان از سوی همه افراد یک نوع
هنگامی که جوجه مرغ از تخم بیرون میآید دانه برچیدن او غریزی است. زیرا حیوان ناآموخته این اعمال را انجام میدهد. در نوزادان آدمی عمل مکیدن پستان مادر و دست به دهان بردن او و بیساری بازتابهای غیرارادی او را میتوان غریزی نامید. ولی هر چه انسان بزرگتر شود از اعمال غریزی او کاسته و بر آموختههایش افزوده میشود. کودک در هر محیط و جامعهای بر اثر تقلید و آموزش خود را با رفتار و کردار جامعهپسند تطبیق
میدهد. در واقع در رفتار آدمیان اعمال غریزی چندان دیده نمیشود و آنچه که در طول روز انجام میدهد یک رشته رفتار و کردار یا آموختههایی است که به خواست خانوادهها و جامعه طرح و اجرا شده است. اما وقتی به جانوران بنگریم اعمال غریزی در آنها بیشتر وجود دارد و به عکس هر چه به انسان نزدیکتر شویم از اعمال غریزی کاسته می شود و به آموختهها افزوده میگردد.
مدیریت غریزه در ورزش هم مانند دیگر جنبههای روانی قابل تقویت است. به همین منظور بهرهمندی از مشاوره روانشناسی ورزشی میتواند به شما کمک زیادی کند.